سونوگرافی چیست؟
سونوگرافی یک آزمایش تصویربرداری غیرتهاجمی است که ساختارهای داخل بدن شما را با استفاده از امواج صوتی با شدت بالا نشان می‌دهد. پزشکان از سونوگرافی برای اهداف مختلف، از جمله در دوران بارداری، برای تشخیص شرایط و یا به عنوان راهنمایی تصویری در انجام برخی از روش ها استفاده می‌کنند.
سونوگرافی چیست؟
سونوگرافی یا اولتراسوند یک آزمایش تصویربرداری غیر تهاجمی است. اولتراسوند از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویر یا ویدیو از اندام‌های داخلی یا سایر بافت‌های نرم مانند رگ‌های خونی استفاده می‌کند.
این آزمایش به پزشکان این امکان را می‌دهد تا جزئیات بافت‌های نرم داخل بدن شما را بدون ایجاد برش ببینند. و برخلاف اشعه ایکس، اولتراسوند از اشعه استفاده نمی‌کند.
اگرچه اکثر مردم اولتراسوند را با بارداری مرتبط می‌دانند، اما پزشکان از آن برای موقعیت‌های مختلف و برای بررسی چندین بخش مختلف داخل بدن استفاده می‌کنند.
چگونه کار می‌کند؟
پزشک دستگاهی به نام مبدل یا کاوشگر را از ناحیه‌ای از بدن شما یا داخل دهانه بدن عبور می‌دهد. او یک لایه نازک از ژل را روی پوست شما اعمال می‌کند تا امواج اولتراسوند از طریق ژل از مبدل به بدن شما منتقل شود.
این مبدل، جریان الکتریکی را به امواج صوتی با فرکانس بالا تبدیل می‌کند و امواج را به بافت بدن شما می‌فرستد. شما نمی‌توانید امواج صوتی را بشنوید.
امواج صوتی از ساختارهای داخل بدن شما منعکس می‌شوند و به کاوشگر باز می‌گردند و امواج را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کند. سپس یک کامپیوتر الگوی سیگنال‌های الکتریکی را به تصاویر یا ویدیو تبدیل می‌کند که روی صفحه نمایش کامپیوتر نمایش داده می‌شوند.
انواع مختلف آن چیست؟
سه دسته اصلی تصویربرداری اولتراسوند وجود دارد که عبارتند از:
- سونوگرافی بارداری
- سونوگرافی تشخیصی
- راهنمای سونوگرافی برای روش‌های درمانی
سونوگرافی بارداری
پزشکان اغلب از اولتراسوند برای نظارت بر مادر و جنین در دوران بارداری استفاده می‌کنند. مثل موارد زیر:
- تایید بارداری
- تعداد جنین
- مدت زمان بارداری و سن حاملگی جنین
- رشد و وضعیت جنین
- حرکت و ضربان قلب جنین
- نقایص مادرزادی در مغز، نخاع، قلب یا سایر قسمت‌های بدن نوزاد متولد نشده
- مقدار مایع آمنیوتیک
اکثر پزشکان این آزمایش را در هفته 20 بارداری توصیه می‌کنند. این آزمایش رشد و تکامل جنین را در دوران بارداری ردیابی می‌کند. این تصویر ممکن است جنسیت بیولوژیکی کودک را نیز نشان دهد.
پزشک ممکن است اسکن‌های اضافی را برای دریافت پاسخ به هرگونه سؤال یا نگرانی، مانند احتمال ابتلا به بیماری‌های مادرزادی، تجویز کند.
سونوگرافی تشخیصی
پزشک از تصویربرداری‌های تشخیصی برای مشاهده قسمت‌های داخلی بدن استفاده می‌کند تا ببیند آیا مشکلی وجود دارد یا خیر. تصویربرداری تشخیصی به پزشک شما کمک می‌کند تا در مورد آن‌چه باعث طیف گسترده‌ای از علائم، مانند درد غیرقابل توضیح، توده‌ها یا آن‌چه ممکن است باعث آزمایش خون غیرطبیعی شود، اطلاعات بیشتری کسب کند.
برای اکثر معاینات سونوگرافی تشخیصی، تکنسین، مبدل (پروب) را روی پوست قرار می‌دهد. در برخی موارد، ممکن است نیاز باشد که پروب را در داخل بدن قرار دهند، مانند واژن یا راست روده.
نمونه‌هایی از تصویربرداری‌های تشخیصی عبارتند از:
- سونوگرافی شکم: یک پروب اولتراسوند در سراسر پوست ناحیه میانی (شکم) حرکت می‌کند. این نوع تصویربرداری می‌تواند بسیاری از علل درد شکم را تشخیص دهد.
- سونوگرافی کلیه: پزشکان از سونوگرافی کلیه برای ارزیابی اندازه، مکان و شکل کلیه‌ها و ساختارهای مرتبط مانند حالب و مثانه استفاده می‌کنند. با این روش کیست، تومور، انسداد یا عفونت در داخل یا اطراف کلیه قابل تشخیص است.
- سونوگرافی پستان: یک آزمایش غیرتهاجمی برای شناسایی توده‌ها و کیست‌های پستان است. پزشک شما ممکن است سونوگرافی را پس از ماموگرافی غیرطبیعی توصیه کند.
- سونوگرافی داپلر: این یک تکنیک ویژه است که حرکت موادی مانند خون را در بدن شما ارزیابی می‌کند. این سونوگرافی به پزشک اجازه می‌دهد تا جریان خون را از طریق شریان‌ها و وریدهای بدن شما ببیند و ارزیابی کند. سونوگرافی داپلر اغلب به عنوان بخشی از یک مطالعه سونوگرافی تشخیصی یا به عنوان بخشی از سونوگرافی عروقی استفاده می‌شود.
- سونوگرافی لگن: به اندام‌های ناحیه لگن بین پایین شکم و پاها نگاه می‌کند. برخی از اندام‌های لگنی شامل مثانه، پروستات، رکتوم، تخمدان‌ها، رحم و واژن هستند.
- سونوگرافی ترانس واژینال: پزشک یک پروب را در کانال واژن قرار می‌دهد. پروب بافت‌های تولید مثلی مانند رحم یا تخمدان را نشان می‌دهد. این نوع از تصویربرداری گاهی اوقات سونوگرافی لگن نامیده می‌شود زیرا ساختارهای داخل لگن را ارزیابی می‌کند.
- سونوگرافی تیروئید: پزشکان از این روش برای ارزیابی تیروئید استفاده می‌کنند، غده درون‌ریز پروانه‌ای شکل در گردن. پزشکان می‌توانند اندازه تیروئیدرا اندازه‌گیری کنند و ببینند که آیا ندول یا ضایعات در غده وجود دارد یا خیر.
- سونوگرافی ترانس رکتال: پزشک یک مبدل پروب اولتراسوند را در رکتوم قرار می‌دهد. رکتوم یا سایر بافت‌های مجاور مانند پروستات را در افراد، ارزیابی می‌کند.
راهنمای اولتراسوند برای روش‌های درمانی
گاهی اوقات پزشکان از تصویربرداری برای انجام دقیق برخی از روش‌های درمانی استفاده می‌کنند. یکی از کاربردهای رایج اولتراسوند هدایت سوزن نمونه‌برداری برای برداشت نمونه از موارد زیر است:
- تاندون ها
- مفاصل
- ماهیچه‌ها
- کیست یا تجمع مایعات
- توده‌های بافت نرم
- اندام‌ها (کبد، کلیه یا پروستات)
- پیوند اعضا (کبد، کلیه یا پانکراس)
نمونه‌هایی از روش‌های دیگر که ممکن است به راهنمایی اولتراسوند نیاز داشته باشد عبارتند از:
- انتقال جنین برای لقاح آزمایشگاهی
- بلوک‌های عصبی
- تایید قرار دادن IUD (دستگاه داخل رحمی) پس از قرار دادن
تفاوت بین تصویربرداری سه بعدی و تصویربرداری چهار بعدی چیست؟
تصویربرداری سنتی یک تصویر دو بعدی از جنین ارائه می‌دهد. خطوط کلی و تصاویری مسطح تولید می‌کند که به پزشک اجازه می‌دهد تا اندام‌ها و ساختارهای داخلی جنین را ببیند.
سونوگرافی سه بعدی امکان تجسم برخی از ویژگی‌های صورت جنین و احتمالاً سایر اعضای بدن مانند انگشتان دست و پا را فراهم می‌کند.
سونوگرافی چهار بعدی، سونوگرافی سه بعدی در حرکت است. پزشکان به ندرت از اولتراسوند سه بعدی یا چهار بعدی جنین برای اهداف پزشکی استفاده می‌کنند، اگرچه می‌تواند در تشخیص مشکل صورت یا اسکلتی مفید باشد. با این حال، آن‌ها از سونوگرافی سه بعدی برای اهداف پزشکی دیگر مانند ارزیابی پولیپ و فیبروم رحم استفاده می‌کنند.
در حالی‌که این آزمایش روشی ایمن با خطرات بسیار کم است، اما ممکن است خطراتی هم داشته باشد. مثل؛ قرار گرفتن طولانی مدت و غیرضروری در معرض انرژی اولتراسوند و یا زمانی که کاربران آموزش ندیده از دستگاه اولتراسوند استفاده می کنند.
به همین دلیل، سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) توصیه می‌کند به دلایل غیرپزشکی مانند ثبت یادگاری، از انجام سونوگرافی سه بعدی خودداری کنید.
منبع: https://urlis.net/pmogw